15 Aralık 2005



"Şimdi üniversiteden emekli oluyorum; ancak tahayyülüm dünyayı anlamak için daha uzun süre devam edecek"

Prof.Dr.Hüsrev Hatemi

8 yorum:

benim dedi ki...

Ben bu cumleyi anlamadim. Dunyayi anlamak icin universitede bulunmak bir acidan anlasilir, ama tahayyul etmek? Eger demek istedigini dogru anladiysam, yanlis bir ifade olmamis mi? Dusunmek fiili ile tahayyul etmek fiili birbirinden cok farkli anlamda degil mi?

ilber dedi ki...

bilmiyorum.

Adsız dedi ki...

Tahayyül:a.i Hayalden c:(tahayyülat): hayale getirme,hayalde canlandırma,canlandırılma,hayale dalma.
a (arapça)
i (isim)
c (toplamı)

Tahayyülat:(a.i tahayyülün c.)
Tahayyüller,hayale getirmeler,hayalde canlandırmalar,hayale dalmalar.
Yukarıdaki bilgiler Ferit Devellioğlunu Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugatından istifade edilerek naklettiğim bilgilerdir.Yine aynı kaynaktan yukarıda ki -tahayyül- kelimenin hayalden geldiğini öğreniyoruz.Hayal:(a.i.c:hayalat):1-İnsanın kafasında tasarlayıp canlandırdığı şey..
Hayalat: (a.i hayal'in c.):hayaller,hülyalar..
Şimdide Türk Dil Kurumunun veb sitesinden faydalanarak tahayyül kelimesinin anlamına bakalım,Tahayyül;(Arapça)Hayalde canlandırma,sembolleştirme..
Halbulki sizin düşünmek fiilinden hareketle Hatemi hocanın yazısında ki Tahayyülün-m aynı manada kullanılmasında bir yanlış olacağı fikrinize katılmakla beraber cümlenin içinde ki tahayyül kelimesi "düşünmek" günümüzde ki pratik türkçeyle cemi edildiğinden,hepimizi bir yanılsamaya düşürüyor.Bakınız,tdk nın veb sitesinde düşünmek fiili;
Düşünmek(e durum ekiyle kullanılan fiil)
1-Bir sonuca varmak amacıyla bilgileri incelemek,karşılaştırmak ve aradaki ilgilerden yararlanarak,düşünce üretmek,zihinsel yetiler oluşturmak,muhakeme etmek
2-Akıldan geçirmek,göz önüne getirmek
3-Zihinle arayıp bulmak
4-Bir şeye karşı ilgili ve titiz davranmak
5-Akletmek,ne olabileceğini önceden kestirmek
6-Tasarlamak
7-(nesne olmayan fiil)tasalanmak,kaygılanmak
8-Farz etmek
Maddeler haline anlam üretmeye çalışan,anlam türeten,kalabalık,özünden yoksun bir dil haline getirilmiş ,görüyorsunuz dilimiz..
Tahayyül, "düşünmek" fiiline anlamca denk düşmesede zihinde ki imgeler bu iki ayrı kelimeye bağ, atıyor.Belki de Milletçe iki kelimeyede anlamca malik olamadığımızdandır.Ne dersiniz ?
Şunu söyleyebilirim; Hatemi Bey'in cümlesinde geçen "tahayyül" yanlış kullanılmamıştır.Meseleyi uzattığım için kusuruma bakmayınız.
Selamlar...
asozuer

ilber dedi ki...

nur,tenvir,münevver.

benim dedi ki...

Devellioğlu'nun sözlüğü benim de ana kaynağımdır, ne yazık ki bulunduğum yerde yok.
Benim sorumum sebebi H.Hatemi'nin 'tahayyül'ü üniversite ile ilişkilendirmesinden dolayı idi: üniversite kurumunu bilim (belki ilim de) ile ilişkilendiriyorum. dolayısıyla benim aklımda hayal degil fikir öne çıkıyor. acaba dedim, H.Hatemi mütevazılığından kendine mütefekkir [ilber'den kopya ile: fikir/tefekkür/mütefekkir:)] demek istemedigi icin mi tahayyul dedi?

Türkçe'de düşünür ile mütefekkir ve aydın ile münevver kelimeleri arasında, mesela ağa ile mütegallibe arasındaki gibi bir fark olduğu söyleyebilir miyiz?

ilber dedi ki...

Ferit Devellioğlunu sizlerden duymuş bir insanım,kelime ve kavramların mana ve nüanslarını size bırakıyorum.
sayın hateminin şairliği de var bildiğim kadarıyla, eski-yeni türkçe bağlamında hateminin cümlesinde bi karara vardıktan bunu da bi bildirgeyle kamuoyuyla paylaşırsanız sevinirim.
belki de hoca şairane bişey söylemiştir.onu ayrıca irdeleyin bence:)

gelsin polemikler.kılıç şakırtısı istiyorum.
ayrıca asözüer müstear isimli şems namzedine de destan formundan rücu etmesini istirham ediyorum.malum modern zamanlardayız,hız azizim hız.

benim dedi ki...

hop ilber, yazıyı koyup kollarını kavuşturmak oluyor mu? hakikaten belki öncesinde ya da sonrasındaki cümlelerle birleştirince şairane birşey söylemiştir.

ben ajandanın kapağını beğenmiştim zaten. sazlar falan.. yanındaki cümleden daha güzel. güzel bir hayalin somut hali. gerçi biraz photoshop'lanmış gibi duruyor; gerçek olamayacak kadar nefis.

ilber dedi ki...

sözüer dedik hamaset dedik oltamızı attık boş çıktı, terken dedik muz ortamızı yaptık önüne boş alan bıraktık,duvar pası aldık.
bloklar arası mesafe geniş arkadaşlar,neyse önümüzdeki maçlara bakıcaz artık.