BOZKIR KURDU'NUN DÜŞ YOLCULUKLARI
HERMANN HESSE
DERLEYEN:YILDIZ ECEVİT, KÜLTÜR BAK. YAY.

Oğlu Heiner Hesse'ye mektubundan,
"...birçok okuyucunun güvenini kazanmış bir yazardan, liderlik yükümlülüğünü yerine getirmesini istemektesiniz.Açıkça itiraf edeyim ki,Alman gençliğince kötüye kullanılan "lider"(führer) sözcüğünden nefret ediyorum.Yalnızca kendi sorumluluğunu taşıyamayan ve bağımsız düşünceden yoksun kişilerin Führer'e gereksinmeleri olur ve ancak bunlar başlarında bir Führer'in olmasını isterler..."(1932)

"Marx'ın çok daha büyük boyuttaki özelliklerini bir yana bırakırsak, onunla benim aramdaki ayrım şu:Marx dünyayı, ben ise birey insanı değiştirmeye çalışıyorum.O, kitlelere sesleniyor, ben ise bireye."
10 Ocak 1954 (sy 229)

Yazmak ve Yazılar adındaki denemesinden,
" Küçük bir oğlan çocuğu okulda harf ve sözcükler yazarken,bunu istediği için yapmaz,yazısıyla kimseye bir şey anlatmayı da düşünmememektedir,ama yine de ortaya çıkardığı oluşumu,erişilmez,güçlü bir ideala yakın kılma çabası içindedir:Öğretmenin,anlaşılması güç,ürkütücü ama derin hayranlık uyandıran bir yetkinlikle harikalar yaratarak tahtaya yazdığı kusursuz,güzel, doğru ve ve örnek güzellikteki harflere erişmektir bu ideal. Uyulması gereken "kural"lardır bunlar;ahlaksal,estetik,düşünsel ve siyasal türdeki diğer bir çok kural gibidirler;yaşamımız ve vicdanımızın uymak ve karşı çıkmak arasında oynadığı ve bir tür savaşım verdiği, kendilerine uymadığımızda çoğu kez mutsuz olduğumuz ve bunu başarı hanesine yazdığımız kurallardır bunlar; uyulduklarında ise-ne kadar yakınırsak yakınalım- her zaman yalnızca tahtadaki ideal örneğin çaba sonucu yaklaşılmaz ürkek bir benzeridir yakalanan. Çocuğun yazısı,ilk önce kendisini düş kırıklığına uğratacak,öğretmene ise en iyi durumda bile doyum vermeyecektir.
Aynı öğrenci,izlenmediğinin bilincinde olarak,küçük kör çakısıyla derslikteki sıranın eski tahtasını çizmeyi ya da kazımayı denediğinde ise, haftalardır uygun zaman kollanarak gerçekleştirilen bu uzun vadeli ama keyifli çaba,artık tümüyle ayrımlı bir eylemdir. Özgür bir eylemdir bu,zevkli,gizli ve yasak,hiçbir kurala uyulmak zorunda olunmayan,tepeden gelecek eleştiri korkusu taşımayan ve söyleyecek sözü olan bir eylem; o oğlan çocuğunun varoluşu ve iradesinin bildirisini taşıyan ve onları sonsuzlaştıran...Üstelik bir savaştır bu,bir yengidir,bir utkudur;üstelik tahta serttir de,içindeki damarlar daha da sert;tahta,çakıyı zorlamakta,ona güçlük çıkarmaktadır,çakı da bu iş için hiç uygun bir gerece benzememektedir,bıçağı iyi oturmamıştır,ucu ortadan kırılmıştır ve keskin değildir.İşi daha da güçleştiren,bu sabırlı ve yürekli çalışmanın, öğretmenin yalnızca gözlerinden gizleniyor olması değildir;kesme ve oyma seslerinşn aynı zamanda kulaklarına da ulaşmaması gerekmektedir.Bu çetin savaşın sonunda elde edilen ise,kağıt defter üzerindeki keyifsiz sözcüklerle oluşturulmuş satırlarla ulaşılandan tümüyle ayrımlı olacaktır. Yüzlerce kez yeniden bakılacak,gurur,mutluluk ve sevinç kaynağı oluşturacaktır. süreklilik kazanacak ve gelecek kuşakların, Friedrich ya da Emil2in varlığından bilgisi olmasını sağlayacak,kim oldukları konusunda tahminde bulunup,üzerlerinde düşünmelerine yol açacak,aynı şeyi yapmak için özenç duymalarına neden olacaktır."
(sy. 274-276)